Nationaal Programma Onderwijs (NPO)

We beginnen met de schoolscan. Na het lezen van de laatste documenten was er maar weinig nieuws te melden; we haalden wel de volgende punten uit het stappenplan en de Q&A:

Op en in verschillende media hebben we verschillende uitingen van genoegen en van ongenoegen gezien. Een aantal van deze vragen zijn terechtgekomen in het Q&A document. Dit document is vrijwel onzichtbaar geweest in de massa van leeswerk van deze week en heeft voor weinig onrust gezorgd. Toch besloten wij deze niet onbesproken te willen laten. We gaan naar de kern van de informatie en lichten een paar vragen toe:

Eén van de belangrijkste punten ontbreekt volgens ons inzicht. Een onderdeel gebaseerd op onderzoek van Annemarie Neeleman wat al eerder genoemd is in dit FD-artikel van 28 februari: €8,5 mdr steun voor onderwijs geen garantie voor succes,:

‘Veel scholen vergeten “stelselmatig” om bij de start van een nieuw initiatief duidelijke doelen af te spreken…..Daardoor is het lastig om aan het einde iets te zeggen over effectiviteit.’

Het is wederom duidelijk pijnlijk dat de doelen op overheidsniveau meestal op een hoger abstractieniveau liggen dan de concrete doelen in de scholen. Scholen moeten “leren” doorvertalen naar hun eigen context en situatie…nu meer dan ooit.

Een gesloten vraag, en het antwoord is NEE.

De begrenzing zit hier in de “menukaart”. Omdat deze nog niet bekend is en naar verwachting pas eind april beschikbaar komt, spiekten wij al wel op de EEF, en lieten we ons alvast inspireren door het artikel over Professionaliseren in PO Management van april 2021. Het is dus nog niet helemaal helder wat het speelveld is, maar volgens OCW kunnen veel interventies aansluiten bij de situatie op je eigen school en gebaseerd zijn op de eigen probleemanalyse van de school. Dat geeft hoop, maar daar kun je pas echt wat van vinden als de menukaart bekend is; wij wachten vol spanning af..

Scholen moeten in een plan aangeven wat zij willen inzetten (en hoe dat bijdraagt aan het inlopen van de vertraging), de MR heeft instemmingsrecht en verantwoording moet in het Jaarverslag.

Ja, als het gerelateerd is aan het terugdringen van vertraging/achterstand gerelateerd aan Covid-19. Omdat het gaat over een tijdspanne van 2,5 jaar vereist dat wat extra lef bij scholen en besturen. Onze tip: kijk vooral ook naar je personeelsbestand over 2,5 jaar. Welke vaardigheden en kwaliteiten hebben jullie nodig en hoe bouw je dat op in de komende jaren? Daarbij is het wel zo dat je dit moet aandurven, omdat er vanuit de overheid geen enkel inzicht is gegeven in financiering na deze periode van 2,5 jaar.

We lezen hier dat een deel van het geld subsidiegeld is. Je bent vrij als school om die niet aan te vragen. Een deel van het geld gaat via de lumpsum, die kun je niet weigeren. Maar het staat je vrij om deze over te dragen aan scholen die het goed kunnen gebruiken. Je mag het ook terugstorten. Wij raden sterk aan dit ook met de (G)MR te bespreken, mocht je zulke plannen hebben.

De overheid gaat ervan uit dat de scholen “gemotiveerd zijn om de vertraging van hun leerlingen goed in beeld te krijgen” en daarbij samen met het bestuur passende maatregelen gaan kiezen en die in het schoolprogramma gaan verwerken.

Voor aankomend schooljaar is er geen (financiële) prikkel. Op basis van de resultaten die geboekt worden ten aanzien van het inlopen van vertraging, kan dit volgend jaar mogelijk invloed hebben op de verdeling van de middelen.

Binnen de school/het bestuur: Er is nog een (G)MR en een RvT. We mogen toch hopen dat die zich gaan roeren op het moment dat er niet iets aanvullends op de reguliere plancyclus en -verantwoording wordt gedaan. Daarvoor zijn de bedragen te groot en het vraagstuk te bekend en “beladen”.

Wat er nu bekend is, is dat er vertragingen zijn. Je wil dus ook snel aan de slag kunnen; dan is het fijn dat je alvast financiële armslag hebt. Door het einde van de termijn (in dit geval demissionair), en ook nog eens een coronacrisis, is het net even wat makkelijker om als ministers met dit soort enorme bedragen op de proppen te komen. Dat is de politieke werkelijkheid waar je mee te maken hebt, namelijk dat er een nieuw kabinet aankomt. De kunst is om de aankomende 2,5 jaar voor het voetlicht te krijgen waarom een aantal zaken structureel gefinancierd moeten worden, dit uiteraard onderbouwd met feiten. Een krantenkop als “Extra lerarengeld is niet op de juiste plek beland” (AD 13 april 2021) helpt daar volgens ons niet bij.

Al met al, weer een grote hoeveelheid aan documenten met weinig echt nieuwe informatie. Tussen de regels door lezen is dan dus ook de titel van deze blog geworden, omdat wij ervan overtuigd zijn dat hoe meer informatie er komt van het ministerie, hoe meer het er op lijkt dat scholen vooral moeten door gaan met wat ze al doen; en met name door moeten gaan met de ontwikkeling van hun leerlingen centraal te zetten.

Veel gehoord deze dagen waren opmerkingen als: de brieven en documenten zijn “vaag” en “leeg”. Daar zijn wij het niet helemaal mee eens, wij denken echt dat nu het moment is voor de scholen en besturen om zelf de keuze te maken en niet te gaan wachten op mogelijke extra informatie. Ons advies als afsluiting van deze blog: Ga met name binnen jouw school en bestuur in overleg met elkaar en wacht niet. Gewoon aan de slag, want uiteindelijk weet niemand beter dan jullie hoe het moet en waarom het zo moet. Dat er hier en daar geoptimaliseerd moet worden en dat er uiteraard nog steeds structurele problemen zijn, zoals het lerarentekort, ontkennen wij zeker niet. En we bieden graag onze hulp aan om mee te denken, neem vrijblijvend contact met ons op.

Tot de volgende blog.
Karin en Laura

Illustraties: pch.vector – www.freepik.com