De Monitor Digitalisering Onderwijs 2025 is een initiatief van Stichting Kennisnet, de PO-raad en de VO-raad. Het geeft inzicht in de huidige situatie rondom digitalisering. Daarnaast ondersteunt de monitor bestuurders, schoolleiders en beleidsmakers bij het formuleren van ambities en het nemen van beslissingen over dit onderwerp. Het onderzoek geeft een landelijk beeld van de stand van zaken rond digitalisering in het primair, gespecialiseerd en voortgezet onderwijs en geeft daarmee inzicht in gebruik, ervaringen, randvoorwaarden en ambities rond dit onderwerp. Naast algemene bevindingen is er aandacht voor actuele thema’s zoals AI, ethiek en de inzet van open leermaterialen. Ook wordt er gekeken naar verschillen tussen de sectoren, schooltypes, regio’s en schoolgroottes.

In dit artikel zet ik de belangrijkste inzichten op een rij en laat ik zien waar de echte kansen liggen om de kloof te dichten.

Een meerderheid van scholen (60%) en besturen (80%) heeft ICT-bekwaamheid opgenomen in de visie op digitalisering.
Toch ervaren professionals dit heel verschillend:

Dit versnipperde speelveld maakt structurele borging lastig. ICT-bekwaamheid wordt zo snel afhankelijk van individueel enthousiasme en toeval, in plaats van duidelijke rolverdeling, sturing en organisatieontwikkeling.

Het totale professionaliseringsaanbod is beperkt én leraren nemen hier slechts mondjesmaat aan deel. Bovendien ervaren zij de activiteiten niet altijd als nuttig, relevant of praktisch toepasbaar.

Daarbij valt op dat scholen vooral inzetten op formeel leren: cursussen en trainingen. Terwijl juist informele en praktijkgerichte vormen van leren — zoals ondersteuning in de klas door ICT-coördinatoren en I-coaches, kennisdeling in vergaderingen, kennisnetwerken, en leren in de praktijk tijdens studiedagen — veel minder worden gestimuleerd.

En precies díe vormen dragen bewezen bij aan duurzame groei van digitale en digitale didactische vaardigheden.

Ondanks ambities wordt ICT-bekwaamheid nauwelijks vastgelegd in functioneringsgesprekken, sollicitatieprocedures, ontwikkelgesprekken en klassenbezoeken of lesobservaties.

Dit maakt professionalisering vrijblijvend en afhankelijk van individueel initiatief. Juist nu digitale geletterdheid onderdeel wordt van het curriculum, is het zorgelijk dat digitale bekwaamheid van onderwijsprofessionals zelf nog niet structureel is verankerd in HR-processen.

Respondenten beoordelen hun eigen ICT-vaardigheden opvallend positief. Maar voor AI geldt het tegenovergestelde:

Leraren die wél met AI werken, hebben meer behoefte aan ondersteuning.
Leraren die AI níet gebruiken, ervaren weinig behoefte — simpelweg omdat ze nog niet weten wat mogelijk is.

Daarnaast valt op:

Ondanks hoge zelfinschatting gebruiken leraren hun vaardigheden nog beperkt bij het lesgeven in digitale geletterdheid.

Wanneer ik deze Monitor lees, zie ik precies wat wij elke dag in scholen tegenkomen: de wil is er, de ambitie is er — maar het ontbreekt aan tijd, structuur en borging. Digitalisering vraagt meer dan losse trainingen of eenmalige projecten.
Het vraagt om een cultuur van leren, ontwikkelen en samen bouwen, waarin digitale vaardigheden net zo vanzelfsprekend zijn als pedagogische.

Dat is waar ik mij met Edutrainers dagelijks voor inzet: scholen helpen om digitale vaardigheden en AI-vaardigheden niet alleen te ontwikkelen, maar te borgen, te verstevigen en onderdeel te maken van het DNA van de organisatie.

Want uiteindelijk is ICT-bekwaamheid geen keuze meer — het is een randvoorwaarde voor toekomstbestendig onderwijs.